Zespół autobrowaru i drożdżaki w naszych jelitach
ZESPÓŁ AUTOBROWARU i DROŻDŻAKI W NASZYCH JELITACH
Bardzo ciekawa jednostka chorobowa z cyklu chorób rzadkich. Zanim przejdę do szczegółów, znacie powiedzenie:” gdy słyszysz tętent kopyt, nie spodziewaj się, że zobaczysz zebrę?” Ma ono swoje przełożenie w medycynie. Chodzi o to, że w praktyce znacznie częściej mamy do czynienia z nietypowym obrazem choroby często spotykanej niż z chorobą rzadką. I takie podejście naprawdę skutkuję największą ilością trafnych diagnoz!
Jednak dziś zdecydowałam się opowiedzieć o Zespole Autobrowaru, który dotychczas opisano dosłownie u kilkunastu osób na świecie. Swego czasu trafił do mnie pacjent z podejrzeniem tej jednostki, jednak muszę Was rozczarować. W myśl idei, którą podałam we wstępie ostatecznie podejrzenie to nie zostało potwierdzone.
Zespół Autobrowaru to endogenna (wewnątrzustrojowa) produkcja etanolu powodująca wzrost jego stężenia do wartości powodujących intoksykację. Aby taka sytuacja mogła zaistnieć musi zostać spełnionych kilka warunków:
- Przerost drożdżaków w przewodzie pokarmowym,
- Odpowiedni dowóz węglowodanów będących substratem do syntezy etanolu (pamiętacie wzór C6H12O6 -> 2C2H5OH + 2CO2)
- Choroby wątroby (lub mutacje enzymów metabolizujących etanol) powodujące nieefektywną eliminację etanolu i przedostanie się jego do krwi
Grupami ryzyka są przede wszystkim populacje osób z Japonii, u których stwierdza się zdecydowanie niższą aktywność dehydrogenazy aldehydu octowego (enzym szlaku przemian etanolu) oraz pacjenci z zespołem krótkiego jelita – SBS (np. po rozległych resekcjach jelita cienkiego). Z kolei osoby narażone na przerost drożdżaków to osoby leczone lekami immunosupresyjnymi, po leczeniu onkologicznych, z nadczynnością tarczycy i niedoczynnością przytarczyc, cukrzycą, wrodzonymi defektami układu odpornościowego. Z leków należy wymienić IPP, sterydy wziewne i ogólnoustrojowe.
W diagnostyce wykorzystujemy posiewy treści jelitowej oceniające ilościowo kolonie grzybów (w komórkach ludzkich brak jest enzymu przeprowadzającego fermentację alkoholową – dekarboksylazy pirogronianowej) oraz test ekspozycji na węglowodany z równoległym pomiarem stężenia etanolu we krwi.
Tak jak pisałam, bardzo rzadko dochodzi do postawienia takiej diagnozy. Rzeczony pacjent, który zgłosił się do mnie z podejrzeniem zespołu autobrowaru najzwyczajniej w świecie nadużywał alkoholu i próbował to zamaskować tą wyrafinowaną diagnozą. Ale będąc przy tym temacie warto wspomnieć o właściwej diagnostyce przerostu grzybiczego. .Nie zapominajmy, że pewna ilość Candida spp. i Sacharomyces spp. stanowi prawidłowy element naszego mikrobiomu. W diagnostyce mamy do dyspozycji: ilościowe (za patologiczny uznajemy zazwyczaj wzrost >10^3 CFU/ml u osoby z objawami choroby) i jakościowe posiewy stolca, hodowla powinna się odbyć najlepiej w dwóch temperaturach 27 i 37 st. C (badanie dostępne np. w Instytucie Mikroekologii KyberMyk). Ponadto można wykonać badanie posiewu aspiratu z jelita, badanie antygenu galaktomannozowego, mannozy, enolazy, betaglukanu we krwi, identyfikację grzybów w utrwalonym wycinku tkankowym. Grzyby hodujemy na specjalnym podłożu Sabouraud zawierającym antybiotyk hamujący wzrost bakterii. Czasami wykorzystuje się badanie profilu kwasów organicznych w moczu – ale tutaj jak na razie brak jest standardów odnośnie interpretacji ( wskazówką może być obecność D-arabinitolu, kwasu winowego).
Portret Suzanne Valadon – Henri de Toulouse-Lautrec
Autorka: Weronika Walęcik-Kot. Lekarz rezydent w trakcie specjalizacji z chorób wewnętrznych, zawodowo związana z Kliniką Gastroenterologii Szpitala Bródnowskiego w Warszawie. Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, podyplomowych studiów na SWPS „Od badań mózgu do praktyki psychologicznej” oraz na WUM „Dietetyka w chorobach wewnętrznych i metabolicznych”. Autorka publikacji z zakresu zaburzeń osi jelitowo-mózgowej oraz leczenia chorób dietozależnych. W swojej praktyce zawodowej wykorzystuje nowoczesne metody diagnostyki zaburzeń mikroflory i stanu zapalnego przewodu pokarmowego.
2019.